[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.pisarzy jêzyka baskijskiego), m.in.Polski Pen Ciub;zarej.w ONZ, posiada statut doradczy (B) UNESCO.Siedziba: Londyn.OrganizujeKongresy (36 do 1970).Publ.Int.PEN Bulletin o f SelectedSooks, PEN News i PEN Poems.Yearbook of Int.Orgamiations, 1973.• 2681PENICYLINA (ang.Penicillin, franc.Penicilline, hiszp.Penicilina, roœ.Pienicyllin), grupa antybiotyków, wykryta 1929 przez szkoc.bakteriologa A.Fleminga w hodowli Penicillium notatum (tac.nazwa jednego z rodzajów pleœni wytwarzaj¹cych antybiotyki); wprowadzona dolecznictwa 1942;przedmiot miêdzynar.wspó³pracy organizowanej od 1947 przez WHO w zwalczaniuprzede wszystkim chorób —>• wenerycznych w œwiecie.T.KORZYBSKI, W.KURY£OWICZ Antybiotyki, Warszawa 1959;S.ROLSKI Chemia Œrodków leczniczych.Warszawa 1964;O.IDSOE, T.GUTHE, R.R.WILCOX Penicilin m the treatment o f syphilis: theexperience o f three decades, „ Bulletin of WHO" No.47, 1972, Supplement.PENITENCJARNE PRAWO -»• Prawo karne i penitencjarne.• 2682PENTAGON [gr.pentdgonos 'piêciok¹t'], przyjêta w publicystyce œwiat, nazwagmachu ministerstwa obrony nar.USA, zbudowanego w kszta³-cie piêciok¹ta wzniesionego w czasie II wojny œwiat, kosztem ponad 80 min dó³.w Waszyngtonie (oddany do u¿ytku 1511943).Oficjalna naawaP.od 1947—Department of War; 1947-49—Na-tional Military Establishment; od 1950Depart-ment of Defense.W gmachu P.mieszcz¹ siê rów-nie¿: ministerstwa poszczególnych rodzajów si³ zbrojnych, Komitet SzefówSztabu, agencje wywiadowcze si³ zbrojnych i inne kierownicze insty-tucje wojsk.USA.P.ma piêæ kondygnacji, jego wys.wynosi 21,7 m, a kubaturaok.2,2 min m3;pracuje w nim ok.30 tyœ.pracowników wojsk.i cywilnych.W prasie œwiat,symbol militaryzmu USA.W 1958 administracja prê¿.D.D.Eisenhowera, kosztem 55 min dó³., zbudowa³atzw.Ma³y P., Littie Pentagon, równie¿ nad rz.Potomac, z biu-rami dla licz¹cego 10 tyœ.personelu Centralnej Agencji Wywiadu, CIA.The DeparlmenI of Defense.Washington 1967; C.R.MOL-LENHOP The PentagonPolitlcs.Profit and Plunder, New York 1967, s.450; J.BOSCH El Pentagonismo.Merieo DF 1967, s.100.„PER CAPITA" ->• Dochód narodowy.• 2683PERSJA (ang.Persia, franc.Perse, hiszp.Persia, roœ.Piersija), historycznado 1935 nazwa -»• Iranu od VII wieku p.n.e., kiedy rozpoczê³abudów? imperium pers.dynastia Achemenidów.S.P.SYHES A History of Persia, London 1930; M.A.DAM-DAMAJEW Iran pripierwych Achiemenidach.Moskwa 1963;A.T.OLMSTEAD Dzieje imperium perskiego.Warszawa 1974.• 2684PERSKA ZATOKA (ang.Persian Gulf, franc.Golfe Persique, hiszp.Golfo Persico,roœ.Pier-sidskij zaliw), zatoka w po³udniowo-zach.Azji,przedmiot miêdzynar.sporów; w XIX w.domena wp³ywów W.Brytanii, która 1892przejê³a formalny protektorat wojsk, nad przybrze¿nymi emi-ratami.Decyzj¹ ze stycznia 1968 rz¹d W.Brytanii wycofa³ swe wojska 1971 zemiratów, które utworzy³y pocz¹tkowo Federacjê Zat.Perskiej,nastêpnie federacjê p.n.Zjednoczone Emiraty Arabskie.E.MONBOE The Changtng Batance of Power in the Persian Gulf.Hannoyer, NewHampshire 1972.• 2685PERSONA GRATA I PERSONA NON GRATA[tac.: 'osoba mile widziana' i 'osoba niemile widziana'], (ang.„Persona grata"and „persona non grata", franc.„Persona grata" et „persona nongrata", hiszp.„Persona grata" y „persona non grata", roœ.„Piersona grata" i„piersona non gra-43 ESMiO2686 Peruta"), terminy miêdzynar., u¿ywane w dyplomacji przy —- akredytacji dyplomatów,lub w wypadku persona non grata tak¿e w momencie, gdy rz¹dakredytuj¹cy uzna, i¿ dyplomata przekroczy³ swe prawa i przywileje i ¿¹daodwo³ania go, wzglêdnie z innych przyczyn, których nie jest obowi¹-zany ujawniæ, nie godzi siê w ogóle na akredytowanie proponowanego dyplomaty.•2686PERU ang.(Peru, franc.Perou, hiszp.Peru, roœ.Pieru), Republika Peru,Republica dcl Peru, pañstwo w Ameryce Pd.nad O.Spokojnym.Cz³.ONZ.Pow.1285215 km2.Ludnoœæ ok.14 min mieszk.1972.wg spisów: 1876— 1699tyœ., 1940— 6207 tyœ., 1961—9906 tyœ.).Stolica: Lima zok.2,7 min mieszk.(1970).Graniczy z Ekwadorem, Kolumbi¹, Brazyli¹, Boliwi¹ iChile.Jêzyk urzêdowy: hiszp.Waluta: soi = 100 centavos.Œwiêto nar.: 28 VII, dzieñ niepodleg³oœci, 1821.Stosunki miêdzynar.: kolonia hiszp.1754-1821;niepodleg³a rep.od 28 VII 1821.W 1836-39 w konfederacji z Boliwi¹.W 1864 wwojnie z Hiszpani¹; 1879 z Chile, zakoñczona utrat¹ Arica,Tarapac& i Tacna (Traktat Ancony z 20 X 1883).W wyniku wieloletnich rokowañ iarbitra¿u prê¿.USA H.Hoovera 3 VI 1929 prow.Tacnapowróci³a do Peru.W 1940-42 w konflikcie zbrojnym z Ekwadorem; zakoñczonypowa¿n¹ zmian¹ na korzyœæ P.— Protoko³em Rio de Janeiro z2911942, ratyfikowanym przez oba kraje i gwarantowanym przez Argentynê,Brazyliê, Chile i USA.Zgromadzenie konstytucyjne Ekwadoru 25XI 1966 anulowa³o Protokó³ Rio de Janeiro, czego nie uzna³o P.deklaracj¹ rz¹duz 10X11 1966.W paŸdzierniku 1968 drog¹ zamachu stanuw³adzê przejê³a junta wojsk., która zmieni³a politykê wewn.i zagr.w duchureform eliminuj¹cych wp³ywy oligarchii i zagr.monopoli orazpowszechnej wspó³pracy miêdzynar., m.in.z pañstwami socjalist.Cz³.LN1919-36.Cz³.za³Ã³¿.ONZ 24 X 1945 i wszystkich org.wyspecjal.ONZ.Cz³.OPA.Cz³.Traktatu Tlatelolco.W 1969 P.rozszerzy³o swe wodyterytorialne do 200 mil i podp.Deklaracjê Montevideo 4 V 1970 wrazz 8 innymi pañstwami Ameryki Pd.„O prawie pañstw morskich do ustanowieniagranic terytorium i prawodawstwa morskiego zgodnie z cha-rakterystyk¹ geograficzn¹ i geologiczn¹ oraz wynikami warunkuj¹cymi istnieniemorskich zasobów i ich racjonalne wykorzystanie".Premier E.M.Jarrina 17 III 1974 wypowiedzia³ siê przeciw koncepcji juntychilijskiej utworzenia „antykomunistycznego bloku" przez pañstwaA-674meryki £ac„ podkreœlaj¹c ¿e „anachroniczny anty-komunizm nie znajdujeusprawiedliwienia ani w interesie narodowym anilatynoamerykañskim".Stosunki dyplomat.(l IV 1974); Algieria, Argentyna, Australia.Austria.Belgia.Belize, Boliwia.Brazylia, Bu³garia.Chile, ChRL.Czechos³owacja,Dania, Dominikana, Egipt, Ekwador,Finlandia, Francja.Gujana, Gwatemala, Haiti, Hiszpania, Holandia, Honduras.India, Indonezja, Izrael, Jamajka, Japonia, Jugos³awia.Kanada.Kolumbia, KorcaPd.Kostaryka, Kuba, Liban,Malta.Meksyk, Nikaragua.Norwegia.N.Zelandia.NRD.NRF, Panama, Paragwaj.Polska.Portugalia, Rumunia, Salwador, Szwajcaria, Szwecja, Trynidad i Tobago,Turcja.Urugwaj, USA,Watykan, Wenezuela, Wêgry, W.Brytania, W³ochy, ZSRR.Z Polska stosunki na szczeblu ambasad.Umowy peruwiañ-sko-pol.: handl.ip³atnicza oraz o wspó³pracy gosp.i techn.1970.porozumienie o wspó³pracy w dziedzinie rybo³Ã³wstwa1971.;B.BERENCHI Historia de los Ltmttes del Peru, Lima 1930; ;G.J.M.RAMIREZ Media Siglo de la Politica Económica y Financiera del Peru1915-64.Lima 19M, s.314; J.C.CA- ;REY Peru and the United Sta³eœ 1900-66, New York 1964, s.243; W D HARRIS, H.A.HOSSÊ La Vivienda en d Peru.Washington DC 1964, s.713; R.J.OVENS Peru,£on.don 1964.s.195.MBACA.A.TAURO Dircionario Encielo-pedlco del PerU.vo\.3, Lima 1966; F.BOURRICARD Pouyoir et Societe dans te Perou Contemporain.Paris 1967, s.317;J.PIKÊ A Modern Hisiory ot Peru.London 1967; P
[ Pobierz całość w formacie PDF ]