[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Owiniête w bia³ep³achty zwierzêta le¿a³y jedne na drugich w dziesiêciorzêdowych stosach.Wydobycie psich zw³ok okaza³o siê niemo¿liwe, mumie rozpada³y siê przynajl¿ejszym dotkniêciu.W ka¿dym razie wœród piêtrz¹cych siê psich zw³okznaleziono kilka rzymskich kaganków oliwnych z I w.prz.Chr.Pozwala townioskowaæ, ¿e psie mumie grzebano w Abydos przez ca³e tysi¹elecia a¿ do czasówrzymskich.Mo¿liwe jest te¿ jednak, ¿e tu tylko rzymscy rabusie grobów z I w.prz.Chr.zostawili w dusznych katakumbach Abydos swoje lampki.Gdziekolwiek spojrzeæ mumie zwierz¹t.A przecie¿ to zaledwie wierzcholek górylodowej.Przypomnijmy sobie: znamy tylko 20% tego, co jest w Sakkara!Niezmordowanemu badaczowi Walterowi Emery'emu, który natrafi³ na milionow¹kolekcjê mumu ibisów z Sakkara, uda³o siê dokonaæ jeszcze jednegospektakularnego odkrycia.Odkopuj¹c œwi¹tyniê z okresu panowania faraonaNektanebo I (ok.380-322 prz.Chr.) Emery natrafi³ na niewielkie pomieszczenie,z którego otwiera³o siê zejœcie do ni¿ej po³a¿onyeh korytarzy.Po obu stronachg³Ã³wnego korytarza znajdowa³y siê wykute w skale prostok¹tne nisze.w ka¿dej znich sta³a drewniana skrzynia, a w niej owiniêty banda¿ami pawian.Stopyzwierz¹t tkwi³y w wapieniu albo gipsie, prawdopodobnie chciano w ten sposóbzapobiec przewróceniu siê prostok¹tnych drewnianych sarkofagów: Glówny korytarzd³ugoœci dobrych dwustu metrów wychodzi³ swoim po³udniowym koñcem do pod³u¿negopomieszczenia bez nisz.Emery i jego zespó³ œwiecili we wszystkie zakamarki, a¿odkryli strome schodki.Prowadzi³y one do ni¿ej po³o¿onego lochu, który ci¹gn¹³siê bez koñca ze wschodu na zachód.Po obu stronach niby nanizane na sznurpaciorki widnia³y szeregi nisz, w ka¿dej stoj¹cy pionowo drewniany sarkofag zmumi¹ pawiana w œrodku.Kiedy w jednej z wy¿ej po³o¿anych czêœci galerii Emerykaza³ odwaliæ gruz, robotnicy natrafili na gipsowe odlewy czêœci ludzkiegocia³a.W kompletnym nie³adzie le¿a³y porozrzucane rêce, nogi, stopy, ale te¿peruki i ca³e g³owy.Francuski egiptolog Jean Philippe Lauer, swego czasupracownik ekipy Waltera Emery'ego a dziœ najwiêkszy znawca Sakkara,stwierdzi³:"Bez w¹tpienia mamy tu do czynienia z 'medycznymi daramiwotywnymi' pozostawionymi przez chorych, szukaj¹cych uzdrowie-nta pielgrzymów, którzy robili to b¹dŸ dlatego, aby poinformowaæbóstwo o rodzaju choroby i dotkniêtej ni¹ czêœci cia³a, b¹dŸ jako znakwdziêcznoœci za dokonane ju¿ wyleczenie." [14]Emery kaza³ oczyœciæ galeriê pawianów spodziewaj¹c siê dalszych niespodzianek.By³ typem niestrudzonego badacza o instynkcie odkrywcy, porównywalnym z AugusteMariette'm.I rzeczywiœcie na ni¿szym piêtrze katakumby pawianów natrafi³ naniszê, która stanowi³a korytarz ³¹cz¹cy j¹ z nowym podziemnym kompleksemlabiryntów.Jeden z korytarzy "wype³niony by³ od góry do do³u mumiami ibisów wniezniszczonych ceramicznych dzbanach.Tysi¹ce takich mumii blokowa³yprzejœcie." [14] W sezonie wykopalisk 1970/71 Emery natkn¹³ siê na zw³okiptaków drapie¿nych: Ogóln¹ liczbê or³Ã³w, jastrzêbi, sêpów, kruków i wron mo¿naby³o jedynie oszacowaæ.Specjalista Jean Philippe Lauer, który zna"niesanzowit¹ sieæ podziemnych katakumb" z autopsji mówi, ¿e mo¿e ona "zape³nieswobodnie iœæ w miliony" [14].£¹cznie - tyle ju¿ dziœ wiadomo - Egipcjanieczcili i mumifikowali 38 ró¿nych gatunków ptaków.Dla Emery'ego nie ulegalo w¹tpliwoœci, ¿e korytarze musz¹ mieæ jakiœ zwi¹zek znadziemnymi budowlami z okresu III dynastii (ok.2649-2575 prz.Chr.).Los nieby³ jednak ³askawy i nie da³ mu okazji do podbudowania tej teorii dowodami.Emery pad³ trafiony apopleksj¹ w czasie prac wykopaliskowych, które zawsze gofascynowa³y i poch³ania³y bez reszty.Mumifikacyjny sza³ i magia œmierciKtokolwiek zastanowi siê nad nak³adem sil i œrodków, z jakim Egipcjaniesporz¹dzali te miliony zwierzêcych mumii, musi popaœæ w rozterkê.Mo¿e s¹ toczczone formy ¿ycia, poœwiêcone bogom? Tak to chyba musia³o byæ.Taka krowa naprzyk³ad do dzisiaj jest uwa¿ana przez Hindusów za œwiête zwierzê
[ Pobierz całość w formacie PDF ]