Fryderyk Nietzsche O pożytkach i szkodliwosci historii dla życia (m76)

do ÂściÂągnięcia ^ ebook ^ download ^ pobieranie ^ pdf

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Do tego trzeba za� wielkiej si�y artystycznej, twórczego polotu, mi�osnegownikni�cia w dane empiryczne, zdolno��ci rozwijania danych w�tków - do tegotrzeba obiektywiz�mu jako w�a�ciwo�ci pozytywnej.Tymczasem obiektywizm cz�stobywa tylko frazesem.Miast owego roziskrzonego od wewn�trz, na zewn�trznieporuszonego i mrocznie spokoj�nego oka artysty mamy spokój udawany - tak jakniedo�statek patosu i moralnej si�y lubi przybiera� mask� ch�od�nej obserwacji.W pewnych przypadkach banalno�� usposobienia, tania m�dro��, nudna i tylkodlatego spra�wiaj�ca wra�enie niewzruszonego spokoju, o�miela si� wy�chyn�� ichce uchodzi� za ów artystyczny stan, w którym podmiot milczy i staje si�niedostrzegalny.Wówczas wy�szukuje si� akurat to, co nikogo nie mo�e poruszy�,i si�ga po najbardziej dr�twe s�owa.Ba, utrzymuje si� wr�cz, �e powo�any doprzedstawiania danego momentu przesz�o�ci jest w�a�nie kto�, kogo ten moment wogóle nic nie obchodzi.Taki stosunek zachodzi cz�sto mi�dzy filolo�gami aGrekami: nie obchodz� si� wcale i to nazywa si� �obiektywno�ci�"! Tam wi�c,gdzie przedstawi� trzeba to, co najwznio�lejsze i wyj�tkowe, rozmy�lny iostentacyjnie demonstrowany brak zainteresowania, wyszukana, trze��wo p�ytkasztuka motywacji s� wprost oburzaj�ce - je�li mianowicie �ród�em tej stroj�cejsi� w obiektywizm oboj�t�no�ci jest pró�no�� historyka.Zreszt� w przypadkutakich autorów mo�na s�usznie powo�a� si� na zasad�, �e ka�dy jest dok�adnie wtym stopniu pró�ny, w jakim nie dostaje mu rozumu.O, b�d�cie przynajmniejuczciwi! Nie szukajcie pozoru artystycznej si�y, która zas�uguje na mia�noprawdziwej obiektywno�ci, nie szukajcie pozoru spra�wiedliwo�ci, skoro niewtajemniczono was w straszliwe powo�anie sprawiedliwych.Jak gdyby zadanieka�dej epoki polega�o na tym, by wyda� sprawiedliwy s�d o wszystkim, co kiedy�by�o! Odwrotnie, epoki i pokolenia nigdy niemaj� prawa os�dza� epok i pokole� dawniejszych; tylko jednostkom, i towyj�tkowym, przypada taka niewdzi�czna misja.Któ� ka�e wam s�dzi�? A nadto -sprawd�cie najpierw, czy umiecie by� na zawo�anie sprawiedliwi! Jako s�dziowiemusieliby�cie sta� wy�ej ni� pods�dni; tymcza�sem wy po prostu tylkoprzyszli�cie pó�niej.Go�cie, którzy na ostatku zasiadaj� przy stole, s�usznieotrzymuj� ostatnie miejsca: a wy chcecie zaj�� pierwsze? W takim raziedoko�najcie chocia� czego� wznios�ego i wielkiego; mo�e wów�czas zrobi si� wammiejsce, chocia� przyszli�cie na ko�cu.Jedynie najwy�sza si�a tera�niejszo�ci da�je wam prawo do interpretowaniaprzesz�o��ci: tylko w najwy�szym napi�ciu najszlachetniejszych wa�szychw�a�ciwo�ci odgadniecie, co w przesz�o�ci jest wielkie oraz godne poznania izachowania.Równe mierzy si� równym! W przeciwnym razie �ci�gacie przesz�o�� naw�as�ne niziny.Nie wierzcie dziejopisarstwu, które nie wyrasta z wyj�tkowychumys�ów; poznacie jako�� jego ducha tam, gdzie dziejopis zmuszony jest rzec co�ogólnego albo raz jeszcze powtórzy� rzeczy powszechnie znane: autentycznyhistoryk musi mie� si��, by z rzeczy powszechnie znanej uczyni� nies�ychan�, arzecz ogóln� g�osi� w sposób tak prosty i g��boki, �e g��bia przes�aniaprostot�, a prostota g��bi�.Niepodobna by� naraz wielkim historykiem, artyst�i p�ytkim umys�em: robotników zwo��cych, usypuj�cych i przesiewaj�cych materia�nie nale�y lekcewa�y� ani tym bardziej myli� ich z historykami; nale�ytraktowa� ich jako niezb�dnych czeladników i pomocników w s�u�bie mistrza: takjak Francuzi, z naiwno�ci� wi�ksz� ni� by to by�o mo�liwe u Niemców, mówi� ohistoriens de M.Thiers.Robotnicy ci mog� sta� si� stopniowo wielkimiuczonymi, a mimo to nigdy mistrzami.Wielki uczony i p�ytki umys� � jedno zdrugim cz�sto chadza w parze.Zatem: histori� pisze cz�owiek do�wiadczony i przewy��szaj�cy innych.Kto nieprze�y� czego� mocniej i wznios�ej ni� inni, nie zdo�a te� odczyta� nicwielkiego i wznios�ego z przesz�o�ci.To, co przesz�o�� ma do powiedzenia, jestzawsze orzeczeniem wyroczni: zrozumiecie j� tylko jako architekci przysz�o�ci,jako m�drcy tera�niejszo�ci.Dzi� obja�nia si� niezwykle g��bokie i szerokieoddzia�ywanie Delf tym przede wszystkim, �e delficcy kap�ani doskonale znalirzeczy przesz�e; trzeba nam dzi� wiedzie�, �e tylko ten, kto buduje przysz�o��,ma prawo s�dzi� przesz�o��.Patrz�c w przód, wytykaj�c sobie wielki cel,poskramiacie zarazem ów wybuja�y pop�d analityczny, który dzi� pusto�szytera�niejszo��, burzy spokój i niemal do szcz�tu unie�mo�liwia wszelki �agodnywzrost i dojrzewanie.Zatoczcie wokó� siebie palisad� wielkiej i rozleg�ejnadziei, ufnego d��enia.Ukszta�tujcie w sobie obraz, któremu ma od�powiada�przysz�o��, i porzu�cie zabobonny dogmat epigo�stwa.Do�� macie do wymy�lenia iwynalezienia, roz�my�laj�c nad przysz�ym �yciem; nie pro�cie dziejów, bypokaza�y wam, jak i za spraw� czego si� dzia�y.Je�eli natomiast w�yjecie si� wdzieje wielkich ludzi, nauczycie si� z nich najwy�szego przykazania dojrza�o�cii ujdziecie parali�uj�cego przekle�stwa edukacyjnego epoki, która wi�dzi sw�korzy�� w tym, by nie da� wam dojrze�, a niedo�jrza�ych opanowa� i wyzyska�.Aje�eli szukacie biografii, to nie rozgl�dajcie si� za tymi z refrenem �Pan Takii Owaki i jego czasy", tylko za takimi, gdzie na karcie tytu�owej widnia�oby�bojownik przeciw swoim czasom".Nasy�cie dusz� Plutarchem i uwierzywszy w jegobohate�rów, odwa�cie si� wierzy� w siebie.Z setk� takich nieno�wocze�niewychowanych, to znaczy dojrza�ych i nawyk�ych do heroizmu, ludzi da�oby si�dzi� na wieki uciszy� ca�e wrzaskliwe pseudowykszta�cenie naszych czasów.Zmys� historyczny, gdy rz�dzi nieposkromiony i ze wszystkimi konsekwencjami,wykorzenia przysz�o��, po�niewa� rozbija z�udzenia i odbiera rzeczomistniej�cym ich atmosfer�, bez której rzeczy te nie mog� �y�.Historycznasprawiedliwo��, nawet gdy praktykuje si� j� rzeczywi�cie i w czystychintencjach, jest cnot� straszn�, zawsze bowiem podkopuje �ycie i doprowadza jedo upadku: s�dz�c - nieuchronnie niszczy [ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pl
doc.pisz.pl
pdf.pisz.pl
luska.pev.pl

Darmowy hosting zapewnia PRV.PL