[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Piastowa³ wieleurzêdów.By³ dworakiem i intrygantem ale te¿ sprawnym dyplomat¹.By³ skazany nabanicjê i wygnany z kraju.Styl ¿ycia, który uprawia³ by³ odpowiedni barokowidworskiemu.Poœwiêci³ siê ca³kowicie polityce.Poezja by³a dla niego tylkot³em.By³ uznawany za twórcê bardzo zdolnego.Jego utwory nawi¹zywa³y domarinizmu.Jego utwory nie podejmowa³y tematyki trudnej lecz ³atw¹, zwi¹zan¹ zflirtem dworskim.Utwory by³y zbudowane sprawnie.Charakterystyczny by³ przejawformy nad treœci¹.MI£OŒÆ JAKO NACZELNY TEMAT UTWORÓW J.A.MORSZTYNAJan Andrzej Morsztyn najchêtniej pisa³ o mi³oœci.Nie by³o to jednakbezpoœrednie wypowiedzenie uczuæ o ukochanej.By³y to wiersze bêd¹ce wyrazemflirtu, który odznacza siê dworsk¹ elegancj¹ i salonowym dowcipem.Zwi¹zek tematyki mi³osnej z biografi¹ autora i jego pogl¹dem na zadanialiteratury.„Niestatek”Autor wylicza zjawiska, które musia³y by siê spe³niæ by jakakolwiek kobietasta³a siê stateczna.S¹ to zjawiska zaczerpniête z przyrody i niemo¿liwe.„Starej”Jest to z³oœliwy epigramat.Podmiot liryczny wylicza pewnej kobiecie jaka jeststara.„Na Tomka”Kobieta, do której zaleca siê Tomek jest bardzo bogata i chora.Tomekdostrzegaj¹c te zalety chce zostaæ bogatym wdowcem i w pogoni za posagiemzaprzedaje sam siebie.„Niestatek II”Podmiot liryczny wychwala pannê tylko jak jest w nim w zgodzie.Gdy s¹ wniezgodzie panna ta jest brzydka.S¹ tu dwa obrazy.Pierwszy to wyraz zachwytuzaprezentowan¹ piêkn¹ kobiet¹.Drugi prezentuje kobietê szpetn¹ i okropn¹.Wobu obrazach s¹ elementy przesady.„Do trupa”Jest to sonet.Z utworu tego wynika wniosek, ¿e lepiej nie ¿yæ ni¿ byæzakochanym.Cz³owiek zakochany ma œwiadomoœæ swojego zniewolenia.FORMA UTWORÓW J.A.MORSZTYNA I JEJ ZWI¥ZEK Z TREŒCI¥Treœæ utworów Morsztyna jest ma³o istotna.Wa¿na jest natomiast ich forma.Stosowa³ on wiele œrodków artystycznych np.: anafora, wyliczenie, koncept,gradacja, hiperbolizacja.Pisa³ tak¿e utwory bardzo krótkie np.: „Starej”.DLACZEGO J.A.MORSZTYNA MO¯NA NAZWAÆ POET¥ KONCEPTUALIST¥Jana Andrzeja Morsztyna mo¿na nazwaæ konceptualist¹, poniewa¿ w swoich utworachu¿ywa³ konceptu.G³Ã³wnym zadaniem jego poezji by³ zaskakuj¹cy, wrêcz szokuj¹cyczytelnika pomys³ - koncept dotycz¹cy formy lub treœci.Przyk³adem mo¿e tu byæutwór pod tytu³em „Niestatek”, do koñca utworu nie wiemy po co podmiot lirycznywylicza zjawiska przyrody.W utworze pod tytu³em „Niestatek II” przeciwstawiones¹ dwa obrazy kobiety.twórczoœæ daniela naborowskiegoTYPOWE CECHY EPOKI (NP.: VANITAS) W POEZJI D.NABOROWSKIEGONaborowski wprowadza w kr¹g barokowej literatury zainteresowanie przemijaniem.Wiersze pod tytu³ami: „Marnoœæ” i „Krótkoœæ ¿ywota” prezentuj¹ postawêcz³owieka wobec ¿ycia i œmierci.Cz³owiek powinien siê cieszyæ i bawiæ alepobo¿nie i uczciwie.Trzeba siê baæ Boga.Ca³e ¿ycie cz³owieka, który myœli oprzysz³oœci jest napiêtnowane pewnym tragizmem.Cz³owiek podlega czasowi i jegodestrukcyjnej sile.Naborowski twierdzi nawet, ¿e ¿ycie to ci¹g³e umieranie.Cz³owiek ju¿ gdy siê rodzi zaczyna umieraæ.Naborowski twierdzi, ¿e œwiatnale¿y przyj¹æ takim jaki jest.Cz³owiek nie jest doskona³y.Bóg jest potê¿ny icz³owiek powinien mu siê podporz¹dkowaæ.W wierszu pod tytu³em „Cnota gruntwszystkiemu” Naborowski przedstawia cnotê jako zaletê cz³owieka i jego wielk¹wartoœæ.Cz³owiekowi nic nie daj¹ dobra materialne.Jedyn¹ wartoœci¹, która nieprzemija i jest godna uwagi to w³aœnie cnota.Cnota daje wszystko: szczêœcie,satysfakcjê z ¿ycia.Temu, który nie mia³ cnoty dobra materialne nie dadz¹ nicpo œmierci.WAC£AW POTOCKI JAKO G£ÓWNY PRZEDSTAWICIEL LITERATURy DWORKOWEJTEMATYKA I KOMIZM DROBNYCH UTWORÓW POTOCKIEGO„Ogród fraszek”Jest to zbiór 1800 utworów rozmaitej wielkoœci i ró¿norodnej treœci (O czymmówi bardzo dziwaczny i bardzo rozbudowany tytu³ - „Ogród ale nie plewiony,bróg, ale co snop to inszego zbo¿a.” wype³niaj¹cy ca³¹ stronê.) W zebranychtu fraszkach autor porusza tematy polityczne, spo³eczne, obyczajowe, moralne.Piêtnuje wady ustroju politycznego Polski, a wiêc anarchiê, bezprawie, z³ot¹wolnoœæ, prywatê, brak obrony granic, s³aboœæ pospolitego ruszenia, zanik ducharycerskiego.„Moralia”Jest to zbiór zawieraj¹cy kilkaset utworów rozpoczynaj¹cych siê od jakiegoœprzys³owia polskiego lub ³aciñskiego w t³umaczeniu lub przeróbce dokonanejprzez Potockiego.Utwory maj¹ charakter przypowieœci, których zadaniem jestunaoczniæ okreœlon¹ myœl najczêœciej dotycz¹c¹ niedomagañ Rzeczypospolitej.Wiele w nich krytyki, bolesnej zadumy i pesymizmu.geneza „WOJNy CHOCIMSKiej” WAC£AWa POTOCKIegoZa treœæ tego utworu autor przyj¹³ wojnê ze szczególnym uwzglêdnieniem jednejbitwy pod Chocimiem.Potocki powraca do konkretnych wydarzeñ.Jest toupoetyzowana kronika tej wojny.Zosta³a napisana na podstawie jednego zpamiêtników jednego z dowódców.Jest to poemat rycerski.Charakterystycznymelementem takiego eposu jest inwokacja.W niej autor zwraca siê do Boga.S¹ tamporównania homeryckie.Jest tam zawarta proœba o b³ogos³awieñstwo dla dzie³a,które w³aœnie tworzy autor.„WOJNA CHOCIMSKA” JAKO PODRÊCZNIK PATRIOTYZMU DLA WSPÓ£CZESNYCHAutor charakteryzuje przodków broni¹cych ojczyzny i przez to wskazuje jakpowinni zachowywaæ siê wspó³czeœni.Polacy bior¹cy udzia³ w tej bitwie stali wobronie wolnoœci szlacheckich, wiary, w³asnego domu, dobytku, w³asnej czci, wobronie ojczyzny i jej wolnoœci.W dalszej czêœci tego utworu jest ocenawrogów
[ Pobierz całość w formacie PDF ]