[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Upadek i narodziny cz³owieka w Zbrodni i karze.„ZBRODNIA I KARA" - powsta³a w latach 1856-66, w trudnym pod wzglêdemmaterialnym okresie w ¿yciu Fiodora Dostojewskiego, utwór uwa¿any jest zasyntezê idei za wartych w poprzednich tekstach, nawi¹zuje do kryzysutradycyjnych idea³Ã³w, Dostojewski bada z³o bêd¹ce rezultatem humanistycznegouwra¿liwienia na niesprawiedliwoœæ i ludzk¹ niedolê, jego powieœci to negacjadogmatycznego racjonalizmu, to utwór o klêsce, upadku i powtórnych na rodzinachcz³owieka, g³Ã³wnym bohaterem powieœci jest Rodion Romanowicz Rasolnikow, jeston m³odym niespe³na 23-letnim studentem, chwilowo przerywa studia ze wzglêdu natrudn¹ sytuacjê materialn¹, akcja utworu toczy siê w Petersburgu, w którym tomieœcie panuje chaos, nêdza i ubóstwo, jeden z bohaterów powieœci uwa¿a, ¿ewszelkie z³o jakie panuje wœród ludzi Petersburga wywo³uje samo miasto, jegoatmosfera, po³o¿enie, status.Raskolnikow podczas studiów zarabia³ pieni¹dzeudzielaj¹c lekcji lub t³umacz¹c obcojêzyczne teksty, wtedy jakoœ wi¹za³ koniecz koñcem, lecz po pewnym czasie to Ÿród³o utrzymania skoñczy³o siê, zacz¹³szukaæ rozwi¹zañ i rozmyœlaæ nad innymi sposobami zarobienia pieniêdzy.Napo¿yczkê od najbli¿szej rodziny nie móg³ liczyæ, wiedzia³ bowiem, ¿e matka isiostra ¿yj¹ skromnie na prowincji.Gdy wydawa³o siê, ¿e nie ma mo¿liwoœciwzbogacenia siê, zacz¹³ snuæ plany o morderstwie starej lichwiarki, u którejzastawia³ wartoœciowe przedmioty jakie jeszcze posiada³.Sam pomys³ wydawa³ musiê bardzo dobry, ¿e taka stara kobieta nie jest nikomu potrzebna, ¿e zabijaj¹cj¹ oszczêdzi k³opot nie tylko sobie, ale tak¿e wielu klientom Alony Iwanowny.Ca³y plan morderstwa by³ doskona³y, przygotowywa³ siê do niego bardzostarannie, obmyœli³ ka¿dy szczegó³ akcji.Jak siê okaza³o póŸniej w obliczupope³nionego czynu nie by³ w stanie zapanowaæ nad sob¹, nad swoimi nerwami iodruchami.Zbrodnia jakiej siê dopuœci³, tym bardziej, ¿e zabi³ równie¿ siostrêlichwiarki, przeros³a wyobra¿enia m³odego cz³owieka.Kolejny raz okaza³o siê,¿e teoria to jedno, a praktyka drugie, po dokonaniu morderstwa, które mo¿emyodczytywaæ jako upadek moralny Raskolnikowa, student przechodzi d³ug¹ i trudnadrogê zakoñczon¹ powtórnymi narodzinami, podczas choroby wywo³anej wyrzutamisumienia próbuje usprawiedliwiæ soje zachowanie.Jego bliscy, w tym kolega zestudiów Razumichin nie poznaj¹ Raskolnikowa, jego zachowa nie bardzo ichzaskakuje i zdumiewa.Z pocz¹tku nie domyœlaj¹ siê przyczyny takiej postawyRodii, ale z czasem Razumichin dochodzi do wniosku, ¿e Raskolnikow musi mieæcoœ na sumieniu.Rodia czuje siê bardzo zagubiony, chce byæ sam na sam zeswoimi zmartwieniami, nie kontaktuje siê z nikim.Ca³y czas obstaje przy tym,¿e post¹pi³ s³usznie zabijaj¹c „ wesz „.W swoim artykule w gazecie dajeprzyk³ady na to, ¿e istniej¹ ludzie wybitni, do których zalicza siebie i ludzieprzeciêtni, tzw.masy ludzkie.Uwa¿a, ¿e ka¿dy nad-cz³owiek ma prawo zabiæ,unicestwiæ cz³owieka przeciêtnego, jeœli ten stanie mu na drodze do sukcesu,czy te¿ do urzeczywistnienia marzeñ i pomys³Ã³w.W wielkiej samotnoœci iog³upieniu w koñcu jednak Raskolnikow odnajduje osobê, która postanawiaopiekowaæ siê nim na dobre i na z³e.Jest ni¹ Sonia, córka znajomegoRaskolnikowa.Dziewczynê tê wybiera na swojego „ Anio³a Stró¿a „ ze wzglêdu nato, ¿e uwa¿a j¹ za zbrodniarkê (Sonia jest prostytutk¹).Ponowne narodzinyRaskolnikowa maj¹ miejsce podczas zes³ania za pope³nion¹ zbrodniê, z dala odPetersburga ma czas na przemyœlenia swego ¿ycia i dochodzi do wniosku, ¿e porazmieniæ swe ¿ycie, gdy¿ ma jeszcze wiele lat przed sob¹, ma blisk¹ i wierna muosobê jak¹ jest bez w¹tpienia Sonia, „ Zbrodnia i kara „ nie jest krymina³em otym jak to student zabija dwie kobiety, a potem nie mo¿e z tym ¿yæ, bo „gryzie"go sumienie.Nie ma chyba w literaturze drugiej tak drobiazgowej pracybadawczej nad natur¹ ludzk¹, nad pytaniem: czym jest z³o w cz³owieku i jakichpotrzebuje okolicznoœci, by eksplodowaæ
[ Pobierz całość w formacie PDF ]