[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Uspo³ecznienie takie staje siê pozorne i kruche, jak skorupka najajku.Socjalizacja g³êbsza wiêc przenikaj¹ca do na­tury osobowej wychowankamusi siê splataæ czy nawet krzy¿owaæ z procesem personalizacji, czyli zsamodzielnoœci¹ i œwiadomoœci¹ sie­bie, kim siê jest (self).Dlatego etosdzia³a poprzez instytucje wy­chowuj¹ce, które równoczeœnie powinny uspo³eczniaæi dzia³aæ roz-wijaj¹co na osobê, personalizowaæ.Skoro zaœ bios jednostkirozwija siê wachlarzowato, przechodz¹c na coraz wy¿sze warstwy, st¹d te¿oddzia³ywanie etosu dostosowuje siê do nich, stwarzaj¹c odpowied­nie instytucjewychowuj¹ce, które ukierunkowuj¹ i modeluj¹ prze­bieg danej warstwicyrozwojowej.Tak¹ instytucj¹ zasadnicz¹ dla warstwy biologicznej jest rodzina, wktórej wychowanek ¿yje i kszta³­tuje siê w zasadzie a¿ do pe³nej dojrza³oœci iusamodzielnienia siê przez ma³¿eñstwo i za³o¿enie w³asnej rodziny.W wypadkuniemo¿noœci wywi¹zania siê z zadañ opieki i wychowania rodzinê wspieraj¹po­mocnicze instytucje, jak ¿³obek, przedszkole, czy póŸniej internat lub wwypadku sieroctwa wzglêdnie opuszczenia - dom dziecka czy m³odzie¿y.Warstwapsychologiczna jest formowana ze strony etosu przez szko³ê podstawow¹, œredni¹lub wy¿sz¹ oraz dokszta³canie i kur­sy ró¿nego rodzaju.Z pewn¹ pomoc¹ szkolepodstawowej przychodzi organizacja zuchowa.Warstwa socjologiczna ponad szko³¹nadbu­dowuje w³asne instytucje, jak samorz¹d szkolny, harcerstwo i inneorganizacje m³odzie¿owe, których dzia³anie przejmuj¹ w dalszym ¿yciuwychowanka: wojsko, ochotnicze hufce pracy, zak³ad pracy, organizacjeobywatelskie i polityczne, np.Front Jednoœci Narodu lub partie.Warstwakulturotwórcza ma w³asne instytucje jak szko³y muzyczne czy plastyczne dlautalentowanych lub instytucje kultu-ralno-oœwiatowe (muzea, teatry, kina,biblioteki, stowarzyszenia, kluby, œwietlice itp.).Jedynie warstwa czystoduchowa na serio jest domen¹ dzia³ania Koœcio³a, który przez duszpasterstwo,rodzinê, potem katechizacjê parafialn¹ dzieci i m³odzie¿y, przez ministrantów,bractwa i sodalicje, apostolat œwieckich, wreszcie przez seminarium duchowne,nowicjat zakonny lub przez katolicki uniwersytet stara siê swoich wiernych wka¿dym wieku prowadziæ duchowo do wiary i uœwiêcenia.Jak widzimy etos ró¿nicuje swe oddzia³ywanie przez instytucje wychowuj¹cedostosowane do warstw i potrzeb rozwojowych wy­chowanków, a równoczeœnie samnie jest jednolity, gdy¿ krzy¿uj¹ siê w nim trzy oœrodki dzia³ania: 1° -biologiczna populacja narodu, która rozkrzewia siê przez rodziny, 2° -polityczna organizacja pañstwa, d¹¿¹cego do dobra wspólnego przez szko³y iinstytucje kultural-no-oœwiatowe oraz 3° - duchowe przewodnictwo Koœcio³a.Otó¿tymi skomplikowanymi szczegó³ami instytucji wychowuj¹cych oraz ich polityk¹wychowawcz¹ i kulturalno-oœwiatow¹ zajmuje siê specjalny dzia³ pedagogikipraktycznej zwany pedagogik¹ spo³eczn¹91.Pedagogi­ka teoretyczna natomiast niemo¿e wchodziæ w szczegó³y, informuje ogólnie i zwraca uwagê na istotne momentyw dzia³aniu instytucji wychowuj¹cych etosu, ujmuj¹c je w pojêciu sytuacjiwychowawczej.W³aœnie w sytuacjach wychowawczych wp³ywy krzy¿uj¹ce siê ró¿nychœrodowisk mog¹ siê uzgadniaæ i harmonizowaæ lub przewa¿aæ nad so­b¹ i zwyciê¿aæw œcieraniu siê nie zawsze zgodnie z dobrem rozwojo­wym wychowanka i celamiwychowawców.91 H.R a d 1 i ñ s k a, Pedagogika spo³eczna, Wroc³aw 1961; A.K a m i ñ s ki, Zakres i podstawowe pojêcia pedagogiki spo³ecznej Heleny Radliñskiej (W:)Pedagogika spo³eczna, dz.cyt., s.XX-XLIV; ten¿e, Polskie zwi¹zki m³odzie¿y(1804-1831), Warszawa 1963; ten¿e, Polskie zwi¹zki m³odzie¿y (1831-1848),Warszawa 1968; R.W r o c z y ñ-s k i, O strukturze procesów wychowawczych,„Studia Pedagogiczne"; ten¿e, Zbiór roz­praw z pedagogiki spo³ecznej, Warszawa1963 s.9-25; ten¿e, Praca oœwiatowa, Warszawa 1965; ten¿e, Wprowadzenie dopedagogiki spo³ecznej, Warszawa 1966; K.Przec³aw-s k i, Instytucje wychowawczew wielkim mieœcie, Warszawa 1971.2.Sytuacje wychowawczeProces rozwojowy wychowanka mo¿e byæ wywo³any celowo przez czynnoœciwychowawcy, mo¿e byæ niezamierzonym skutkiem poœred­niego dzia³ania innychludzi, b¹dŸ te¿ mo¿e siê odbywaæ pod bezwied­nym wp³ywem warunków spo³ecznychotoczenia ze stanem rozwojo­wym samego wychowanka.Sytuacje wychowawcze s¹ towiêc uk³ady bodŸców, czynników i wp³ywów, wywo³uj¹cych rozwój cz³owieka idzia³aj¹cych w ramach instytucji wychowuj¹cych.St¹d sytuacje wy­chowawcze maj¹ró¿ne pochodzenie, a ze wzglêdu na swój charakter wywo³uj¹ ró¿ne skutki ikszta³tuj¹ odmiennie przebieg procesu wy­chowania92 w kierunku normalnejprogresji, zastojowej degresji lub wykolejaj¹cej regresji rozwojowej (por.cz.III rozdz.II p.1).W wychowaniu wiêc jego skutecznoœæ zale¿na jest od: a) sytuacji zewnêtrznejsamego ¿ycia spo³ecznego, czyli etosu dzia³aj¹cego przez instytucjê wychowuj¹c¹oraz b) od sytuacji wewnêtrznej jako stanu rozwojowego danego wychowanka.a) Sytuacja wewnêtrzna tworzy tzw.œrodowisko subiektywne wy­chowanka, na które sk³adaj¹ siê osi¹gniête w³aœciwoœci osobowe orazpoziom rozwojowy okreœlonej warstwy, formy ¿yciowej w³asnej aktyw­noœci wychowanka i jego struktury postêpowania.Proces rozwoju nietylko organizmu i psychiki, ale tak¿e osoby spo³ecznej, istoty kulturo­twórczej czy istoty duchowej wychowanka powoduje podatnoœæ nawp³ywy zewnêtrzne sprzê¿one z dan¹ warstw¹ rozwojow¹, ale tak¿ewywo³uje odpornoœæ, tzw.immunitet na wp³ywy niepo¿¹dane przezwychowanka.Tak tedy poziom wyrobienia i ukszta³towania jegoczynników osobowoœciowych, uformowanie cech duchowoœci decydu­je o reakcji i postawie wychowanka wobec sytuacji zewnêtrznych, w ja­kich siê losowo mo¿e znaleŸæ.b) Sytuacja zewnêtrzna zawsze zawiera: 1) okreœlone elementyœrodowiska spo³eczno-wychowawczego danego krêgu etosu, a wiêcinstytucji wychowuj¹cej, np.rodziny, klasy szkolnej, organizacji m³o­dzie¿owej, b¹dŸ te¿ przypadkowej grupy, t³umu lub zbiegowiska, 2) u-trwalone skutki œrodowiska ¿yciowo-naturalnego, w którym rozwijasiê bios wychowanka oraz 3) pewne czynniki œrodowiska pedagogiczno--kulturowego, które staraj¹ siê skorygowaæ wp³ywy negatywne tak œro-42 K.Soœnicki, Istota i cele wychowania, dz.cyt., s.9-12.dowiska spo³eczno-wychowawczego, jak te¿ œrodowiska ¿yciowego i naturalnego.W zwi¹zku z przewag¹ jednego z tych œrodowisk sytuacja wy­chowawcza przybieraokreœlony charakter i tworzy jakiœ wyraŸny rodzaj wychowania [ Pobierz caÅ‚ość w formacie PDF ]

  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • luska.pev.pl
  •