[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Biskup kategorycznie odmówi³.Ludnoœæ miasta i okolic tak¿eodmawia³a jakiegokolwiek udzia³u w akcji, za co póŸniej usi³owano œci¹gn¹æ zmieszkañców Kielc kontrybucjê pieniê¿n¹.Micha³ Sokolnicki odwiedzi³ wpobliskim Oblêgorku Henryka Sienkiewicza, który tak¿e odmówi³ poparcia dlaakcji zbrojnej u boku Niemców, a chc¹c unikn¹æ dalszych molestacji wyjecha³ zkraju do Szwajcarii.5 Polityka niemiecka wobec akcji Pi³sudskiego, a nastêpnie ruchu legionowegonie zosta³a dotychczas Ÿród³owo zbadana.Nie ulega jednak w¹tpliwoœci, ¿epoczynania odpowiednich komórek austriackiego wywiadu w tej, jak i w innychsprawach, by³y œciœle uzgodnione z Niemcami.Wœród dokumentów opublikowanychprzez Karla Kautsky’go w 1927 r.znalaz³a siê obszerna opinia szefa SztabuGeneralnego, gen.Helmuta von Moltke, opracowana dla ministra sprawzagranicznych, gdzie pod dat¹ 5 sierpnia 1914 r.stwierdzi³ on: „Insurekcja wPolsce tj.w Królestwie Polskim zosta³a przygotowana".Zeppeliny niemieckie 7 i8 sierpnia zrzuca³y nad miastami Królestwa (tak¿e nad Warszaw¹) tysi¹ce ulotekwzywaj¹cych Polaków do powstania przeciw Rosji.Oddzia³y niemieckie, które po20 sierpnia przejœciowo okupowa³y Kielce, tolerowa³y i wspomaga³y przyby³e tamponownie oddzia³y strzeleckie dowodzone przez Pi³sudskiego i jego ludzi.6 Theobald von Bethmann-Hollweg (1856—1921) — kanclerz Rzeszy od lipca 1909 dolipca 1917 r.7 Liberum conspiro (³ac.) — wolne spiskowanie, swoboda zawi¹zywania spisków ikonspiracji bez liczenia siê z okolicznoœciami i konsekwencjami politycznymi.Tê zasadê sformu³owan¹ na podobieñstwo liberum veto wyszydzili autorzypamfletów zawartych w Tece Stañczyka wydanej w 1869 r.Przestrzegali oni naród,¿e po upadku pañstwa dawne liberum veto przerodzi³o siê w czasach niewoli wliberum conspiro, w rozpowszechnione przekonanie, ¿e ka¿demu wolno bez liczeniasiê z interesem ogó³u tworzyæ konspiracje, których koszty ponosi ca³y naród.Tak jak liberum veto by³o jedn¹ z przyczyn zag³ady pañstwa, tak liberumconspiro prowadzi³o do zguby sam naród.V.DEKLARACJA JAROÑSKIEGO,ODEZWA WIELKIEGO KSIÊCIA MIKO£AJAI WALKA Z RZ¥DEM ROSYJSKIMJe¿eli ktoœ myœla³, ¿e postawa nasza wobec wojny zosta³a zajêta na skutekporozumienia czy uk³adu z jakimikolwiek czynnikami w Rosji to by³ w b³êdzie.Wobec polityki polskiej rz¹du rosyjskiego obóz nasz z tym rz¹dem nie mia³¿adnych literalnie stosunków.Stosunki z Rosj¹ nieurzêdow¹ w ostatnich latachprzed wojn¹ os³ab³y bardzo skutkiem rozk³adu akcji s³owiañskiej, rozpoczêtej w1908 roku, i skutkiem wiêkszego w tym czasie, ni¿ kiedykolwiek, odosobnieniaKo³a Polskiego w Dumie.Przedstawicielstwo Królestwa w Dumie, z³o¿one w lecie 1914 roku z oœmiuzaledwie pos³Ã³w1, z szerszej akcji politycznej zrezygnowa³o, zajête wy³¹czniesprawami bie¿¹cymi, znajduj¹cymi siê na porz¹dku dziennym cia³ prawodawczych.Wchwili wybuchu wojny Duma znajdowa³a siê na wakacjach.Dopiero po wybuchuzwo³ano j¹ w poœpiechu2, tak, ¿e pos³owie z dalszych okrêgów nie mieli czasuprzyjechaæ.Kiedym, wracaj¹c do kraju po wypowiedzeniu wojny, wyl¹dowa³ w Finlandii idosta³ gazety petersburskie przeczyta³em deklaracjê pos³a Wiktora Jaroñskiego3,z³o¿on¹ 8 sierpnia na posiedzeniu Dumy w imieniu naszego przedstawicielstwaaNigdy w ¿yciu ¿aden nasz krok polityczny tak miê nie ucieszy³.Przyjaciel mój,pose³ kielecki, powiedzia³ w swej deklaracji to, co nale¿a³o powiedzieæ w owejdonios³ej chwili.Wypowiedzia³ d¹¿enie nasze do zjednoczenia ziem polskich,postawi³ program wojny w sprawie polskiej i postawi³ go w formie, którawytr¹ca³a broñ z rêki przeciwnikom wojny, germanofilom rosyjskim, przez silnepodkreœlenie naszej solidarnoœci z Rosj¹.Dopiero po przyjeŸdzie do Petersburga dowiedzia³em siê, jak powsta³a tadeklaracja.Pos³owie nasi na ogó³ nie zd¹¿yli przybyæ do Petersburga za zwo³anenagle posiedzenie Dumy.Jaroñski, przewiduj¹c potrzebê obecnoœciprzedstawicieli polskich w stolicy pañstwa, przyby³ zawczasu, zanim otrzyma³wezwanie.Znalaz³ siê prawie sam i deklaracjê w imieniu Ko³a Polskiego z³o¿y³na swoj¹ osobist¹ odpowiedzialnoœæ
[ Pobierz całość w formacie PDF ]