[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Ruchomewyrzutnie kolejowe by³y bardzo trudne do zlokalizowania i zniszczenia przezlotnictwo nieprzyjaciela, I takie w³aœnie wyrzutnie kursowa³y na bocznej liniikolejowej Laskowice - Chojnice na odcinku miêdzy Wierzchucinem a Tuchol¹,zw³aszcza zaœ w pobli¿u stacji Cekcyn, gdzie te¿ czêsto wy³adowywano rakiety.Wtym czasie czêœæ linii kolejowej Laskowice - Chojnice by³a zamkniêta dlanormalnego ruchu poci¹gów.Czy rakiety wystrzeliwano tylko z wyrzutni kolejowej? Oddajmy g³os jeszczeinnemu œwiadkowi, Edmund Barylski z Wrzeœni napisa³ do mnie w 1988 roku list, wktórym znalaz³y siê miêdzy innymi poni¿sze stwierdzenia:"W czasie okupacji mieszka³em na Pomorzu w ma³ej wiosce Klonowo, 20 kilometrówna po³udnie od Tucholi i oko³o 15 kilometrów na po³udniowy zachód odWerzchucina.W 1944 roku mia³em dziesiêæ lat.Bêd¹ to wiec wra¿enia ma³egowiejskiego ch³opaka oraz to, co wówczas us³ysza³em od doros³ych.Otó¿ nadnaszym domem czêsto przelatywa³y rakiety V-l wystrzeliwane z okolicWienchucina.Wpierw by³o s³ychaæ huk po³¹czony z detonacj¹, a za chwilê widaæby³o na niebie przesuwaj¹c¹ siê bia³¹ smugê, jak przy samolocie odrzutowym.Wtym mniej wiêcej czasie nastêpowa³ drugi huk: dzisiaj domyœlam siê, ¿e by³o tow chwili przekraczania przez rakietê "bariery dŸwiêku".Zastanawia³em siê, iletakich rakiet wystartowa³o i jak d³ugo to trwa³o? Otó¿ w niektóre dni na pewnoby³o wiêcej startów ni¿ jeden, wydaje mi siê, ¿e w sumie wiêcej ni¿ sto,najwiêcej latem i wczesn¹ jesieni¹ 1944 roku.Natomiast kiedy siê to zaczê³o,nie jestem ju¿ pewien.Jestem jednak pewien, ¿e wszystkie rakiety, którewidzia³em z okien domu, lecia³y w tym samym kierunku.Doœæ czêsto s³ychaæ by³oeksplozjê przy starcie, a rakiety nie widzia³em.S¹dzê ¿e tu¿ po starciezmienia³a ona kierunek lotu.”."U nas mówi³o siê - pisze w innym miejscu E.Barylski - ¿e oprócz wyrzutni naplatformie kolejowej w okolicach Wierzchucina by³a budowana wyrzutnia sta³a.Niemcy obserwowali loty rakiet: w lasach by³y bowiem punkty obserwacyjne nibyto przeciwpo¿arowe, ale z obsad¹ wojskow¹.Najwiêcej startów by³o w dzieñ,oko³o po³udnia, chocia¿ by³y równie¿ starty w nocy.”.*Liniê kolejow¹ z Bydgoszczy przez Koœcierzynê do Gdyni wybudowano w latachmiêdzywojennych po to tylko, by poci¹gi jad¹ce do jedynego wtedy polskiegoportu pe³nomorskiego omija³y terytorium Wolnego Miasta Gdañska.Niespe³na 50kilometrów od Bydgoszczy le¿y Wierzchucin, ma³a wioska, a w³aœciwie osiedlerobotnicze pracowników przemys³u drzewnego.Wszak to niemal Œrodek BorówTucholskich.W porównaniu z ma³ym osiedlem niewspó³miernie wielka jest stacja kolejowa.Krzy¿uj¹ siê tu dwie linie: Bydgoszcz - Koœcierzyna - Gdynia i Laskowice -Tuchola - Chojnice, W du¿ym budynku stacyjnym jest nawet bufet.- Mieszkam tu dopiero od dwóch lat - mówi obs³uguj¹cy podró¿nych mê¿czyzna wœrednim wieku - ale ze s³yszenia wiem, ¿e pod koniec wojny Niemcy mieli tupoligon, z którego wystrzeliwali rakiety, W przewodniku „Bory Tucholskie"pisze, ¿e V-l, ale jak by³o naprawdê, to mog¹ panu powiedzieæ ci, którzy tuwtedy mieszkali.¯yj¹ jeszcze.Mia³em chyba pecha, bo nie uda³o mi siê w tej niewielkiej i w dodatku w ówch³odny dzieñ paŸdziernikowy wyludnionej miejscowoœci natrafiæ na kogoœ, ktowiedzia³by coœ wiêcej.Jedna tylko staruszka potwierdzi³a to, co ju¿wiedzia³em.¯e wszystkich Polaków wysiedlono z Wierzchucina.I ¿e krótko powojnie "pe³no tu krêci³o siê Ruskich", ale czego szukali, nie wiedzia³a.Co tu zosta³o z lat wojny? Zapewne tylko zaplecze stacji kolejowej, bo jeœlinawet coœ w okolicy przetrwa³o od tamtych czasów, to zainteresowali siê tymspecjaliœci radzieccy, którzy wiedzieli przecie¿ o doœwiadczeniachprzeprowadzanych tu z broni¹ rakietow¹.Partyzanci Jana Sznajdera poinformowaliwszak o tym oddzia³ porucznika Kazimierza Waluka, Skoñczy³o siê na tym, ¿eSznajdera i jego ¿o³nierzy wywieziono na d³ugie lata w g³¹b imperium JózefaStalina, na "bia³e niedŸwiedzie", a okolice Wierzchucina spenetrowali fachowcyradzieccy interesuj¹cy siê nowymi rodzajami broni
[ Pobierz całość w formacie PDF ]