[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Równie¿ czas powstania Iliady i Odysei jest trudny do ustalenia – rozbie¿noœæopinii historykówsiêga tutaj a¿ czterech stuleci: od X do VII w.p.n.e.Najnowsze badaniawyznaczaj¹czas napisania Iliady na po³owê IX wieku.Odyseja jest o kilkadziesi¹t latm³odsza.Obapoematy zosta³y, wed³ug œwiadectwa staro¿ytnych, zredagowane w dzisiejszejformie w Atenachprzez Pizystarata, pod koniec VI w.p.n.e.Do tego czasu by³y przekazywane wformieustnej, podobnie jak robi³ to sam Homer, który najprawdopodobniej recytowa³swoje dzie³aprzy wtórze instrumentu muzycznego zwanego forming¹.Brak dok³adnych danych o osobie Homera doprowadzi³ naukowców do wniosku, ¿epoetaten nigdy nie istnia³, zaœ jego dzie³o jest po³¹czeniem drobniejszych rapsodii,uk³adanychprzez wêdrownych œpiewaków (aoidów).Po raz pierwszy hipotezê tak¹ wysun¹³ F.HédelinD’Aubignac w roku 1715; natychmiast poparli go inni uczeni, i w ten sposóbpowsta³a tzw.kwestia Homerowa.Wspó³czesne badania pokazuj¹ jednak, ¿e Iliada i Odyseja s¹utworamioryginalnymi, charakteryzuj¹cymi siê spójnoœci¹ i jednolitoœci¹ pod wzglêdemkompozycji,jêzyka i stylu.Bior¹c pod uwagê przebieg akcji Odyseja jest kontynuacj¹Iliady.Oba eposy pozostaj¹ niedoœcignionymi wzorami poezji epickiej.Ich jêzyk, bogatyw metaforyi kunsztowne epitety kreœli obraz bardzo ¿ywy i dramatyczny, zaœ charakteryg³Ã³wnychbohaterów s¹ niezwykle wyraziste.2.T³o historyczne IliadyCzas przedstawionych w Iliadzie zdarzeñ mo¿na umieœciæ miêdzy 1400 a 1200 r.p.n.e., awiêc w epoce mykeñskiej.T³em historycznym eposu jest wyprawa trojañska, dokonana przez lud Achajów naIlion(Trojê).By³o to miasto frygijskie, po³o¿one w Azji Mniejszej miêdzy rzekamiSkamander iSimoeis u stóp góry Ida.Tradycja g³osi, ¿e to zamo¿ne miasto zosta³o zdobyte ispalone, aludnoœæ wziêta do niewoli lub wybita przez Greków (Achajów) w 1184 r.p.n.e.zapanowaniakróla Priama.W roku 1870 niemiecki archeolog i podró¿nik, Heinrich Schliemann rozpocz¹³prace wykopaliskowew Turcji na wzgórzu Hissarlik.Nazwa ta znaczy po turecku „forteca” i zosta³anadana z powodu ruin murów wznosz¹cych siê w koñcowej czêœci grzbietu wzgórza.Pracewykopaliskowe dowiod³y, ¿e Hissarlik kryje liczne ruiny kolejno budowanychmiast.TrojaPriama, czyli gród, który istotnie sp³on¹³ oko³o 1200 r.p.n.e., znajduje siê wwarstwie oznaczonejVII a.W 1873 r.Schliemann wraz z ¿on¹ Zofi¹, odkryli pod kamienn¹ posadzk¹najstarszejczêœci cytadeli wspania³y skarb, który przyniós³ im wielki rozg³os.W sk³adznaleziskawchodzi³a z³ota bi¿uteria, z³ote kubki i srebrne wazy.Schliemann prowadzi³wykopaliskaw Troi a¿ do 1890 roku, czyli do momentu swej œmierci, odkrywaj¹c w tym czasiekolejneruiny na wzgórzu Hissarlik.3.Mity trojañskieWojna trojañska, jej przyczyny, przebieg i dalsze losy jej bohaterów, toostatni wielki cyklmityczny.Troja wed³ug tradycji mitologicznej by³a potê¿nym miastem nawybrze¿ach Azji243Mniejszej.Za³o¿yli j¹ uchod¿cy z Krety lub Attyki.Za bezpoœredniegoza³o¿yciela miastauznaje siê Ilosa, od którego imienia pochodzi druga nazwa Troi – Ilion.WnukiemIlosa by³Priam, najm³odszy syn Laomedona, który jako jedyny ocala³ z masakry rodzinydokonanejprzez Heraklesa.Herakles odda³ Priamowi tron i pozwoli³ odbudowaæ miasto.Jednym z najm³odszychsynów Priama i Hekuby by³ Parys.Matce przyœni³o siê jednak, tu¿ przed jegourodzeniem,¿e powi³a p³on¹c¹ pochodniê.Uznano to za z³y znak, symbol nieszczêœciazagra¿aj¹cegomiastu za spraw¹ m³odego ksiêcia – i postanowiono go zabiæ.Parys ocala³jednak,gdy¿ przygarn¹³ go pasterz mieszkaj¹cy na stokach góry Ida.Ksi¹¿ê wychowa³ siêwœród pasterzyi wyrós³ na bardzo piêknego, m³odego cz³owieka.Zeus powierzy³ mu funkcjêarbitra wsporze pomiêdzy Her¹, Aten¹ i Afrodyt¹.Pocz¹tkiem sporu by³o wesele Peleusa iTetydy, naktóre zaproszono wszystkich bogów z wyj¹tkiem bogini Niezgody – Eris
[ Pobierz całość w formacie PDF ]