[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Wtedy pacjent odpowiedzialnoœæ za w³asne zachowania prowadz¹ce do wzrostunapiêcia i konfliktu zrzuca na otoczenie.Konfluencja wywo³uje zanik granicy pomiêdzy jednostk¹ a jej otoczeniem,Wystêpuje ona u osób, od których w dzieciñstwie rodzice wymagali, aby by³ypodobne do nich.W takiej sytuacji dziecko zatraca swoj¹ odrêbnoœæ, stapia siêz nimi, aby nie straciæ akceptacji na skutek zachowañ niezgodnych z ichoczekiwaniami.Wówczas przestaje rozpoznawaæ w³asne potrzeby.Retrofleksja tak¿e wi¹¿e siê z zaburzeniami granicy pomiêdzy jednostk¹ a jejotoczeniem.W tym przypadku jednostka czyni wobec siebie to, co chcia³abyuczyniæ innym.Jej aktywnoœæ kierowana jest do wewn¹trz, cel dzia³añ lokalizujew sobie, zamiast w otoczeniu.W ten sposób jej osobowoœæ zostaje rozbita nadwie czêœci: dzia³aj¹cego oraz obiekt jego dzia³ania, np.z³oœæ do innej osobykieruje przeciwko sobie.W bioenergetyce Lowena (1976a) wgl¹d powinien obejmowaæ tak¿e procesyzachodz¹ce w ciele pacjenta.Wa¿ne jest, aby podczas psychoterapii pacjentuzyskiwa³ wiêksz¹ œwiadomoœæ napiêæ miêœniowych, w³asnego sposobu oddychania,ugruntowania.Ad (d) Wgl¹d, jakiego pacjent dozna³ w trakcie psychoterapii, prowadzi dolicznych skutków (Stein 1961, Palmer 1980, Korchin 1976, Yontef 1988).Psychoanalitycy zwracaj¹ uwagê, i¿ ego pozbawione obron, nie trac¹ce energii naich stosowanie zaczyna efektywniej funkcjonowaæ.Wgl¹d daje lepsz¹ percepcjêsamego siebie, otoczenia i problemów, przed jakimi jednostka stoi.Pe³ny wgl¹d(efekt interpretacji i przepracowania) usuwa symptomy chorobowe.Wgl¹d pozwalado strzeg¹c wiêcej mo¿liwoœci dzia³añ, wiêkszy zakres stoj¹cych przed jednostkawyborów.Uruchamia on pe³niejsze mo¿liwoœci pacjenta, jego potencje.Poszerzawiêc zakres adaptacyjnych zdolnoœci.Uwalnia zasoby pacjenta, poprawia jegotechniki adaptacyjne.U³atwia dziêki temu rozwi¹zanie problemów.W efekcie wgl¹du pacjent rozumie, ¿e jego zachowania s¹ znacz¹ce, maj¹ swojeuzasadnienie, daj¹ siê wyjaœniæ, choæ mog³o mu siê wydawaæ, ¿e s¹zdeterminowane przez si³y bêd¹ce poza mo¿liwoœciami zrozumienia i kontroli.Wraz ze wzrostem samoœwiadomoœci nastêpuje u pacjenta wzrost poczuciaemocjonalnego bezpieczeñstwa, poczucia godnoœci, mo¿liwoœci panowania nad sob¹.Pacjent jest gotów odrzuciæ stare nawyki, wartoœci i eksperymentowaæ z nowymizachowaniami, poszukiwaæ bardziej autonomicznych i konstruktywnych zachowañ.Tak wiêc wgl¹d przekszta³caj¹cy siê w dzia³anie doprowadza do tworzenia nowychwzorów postêpowania w ¿yciu.Psychoterapeuci prowadz¹cy terapiê Gestalt podkreœlaj¹, i¿ uœwiadomienieproblemów sprawia, ¿e klient uzyskuje kontrolê nad w³asnymi zachowaniami iuczuciami, nabywa umiejêtnoœci swobodnego ich wyboru oraz zdolnoœci ponoszeniaza nie odpowiedzialnoœci.Terapeuci orientacji behawioralnej, którzy w psychoterapii nastawieni S¹ namodyfikacjê zachowañ, kwestionuj¹ zasadnoœæ tezy o wp³ywie wgl¹du na zmianêfunkcjonowania pacjenta, eliminacjê jego symptomów chorobowych.Zwracaj¹ uwagê,¿e w terapii prowadz¹cej do wgl¹du kryterium tego, i¿ pacjent rzeczywiœcieosi¹gn¹³ wgl¹d emocjonalny, jest ust¹pienie objawów zaburzeñ.Jako bardziejuprawnion¹ traktuj¹ alternatywn¹ hipotezê wyjaœniania zwi¹zkuprzyczynowo-skutkowego pomiêdzy zmian¹ zachowania pacjenta a wgl¹dem.Twierdz¹,¿e wgl¹d nie jest przyczyn¹ zmiany, nie stanowi Ÿród³a terapeutycznego sukcesu,ale jest skutkiem zmiany funkcjonowania pacjenta.Ich doœwiadczeniaterapeutyczne pokazuj¹ bowiem, i¿ kiedy nast¹pi zmiana zachowania pacjenta, tow nastêpstwie tego werbalizuje on nowy stosunek emocjonalny wobecwyeliminowanych objawów chorobowych, w³asnego zachowania i sytuacji, w którejzaburzenie wystêpowa³o.4.2.MODYFIKACJA SCHEMATÓW POZNAWCZYCHZjawisko poszerzania œwiadomoœci pacjenta, zmiany jego przekonañ jest kluczowew orientacji poznawczej.Najpe³niejszy opis tego zjawiska mo¿na znaleŸæ wpracach Becka (1976, 1987, Beck i in.1979).Zjawiskiem tym zajmuj¹ siê tak¿einne szko³y psychoterapeutyczne.4.2.1.Pogl¹dy BeckaW psychoterapii opisanej przez tego autora diagnoza i terapia dotycz¹ sferypoznawczej pacjentów.Beck w swojej praktyce, pierwotnie psychoanalitycznej,zauwa¿y³, i¿ pacjenci selekcjonuj¹, nie wypowiadaj¹ pewnych myœli, które nie s¹zwi¹zane z oporem, stosowaniem obron.Wynika³o to —jego zdaniem — z brakutreningu w koncentrowaniu uwagi na pewnych myœlach, które okaza³y siê kluczowedla zrozumienia psychologicznych problemów pacjentów.By³y to myœli pacjentadotycz¹ce wypowiadanych przez niego treœci.Beck nazwa³ je myœlamiautomatycznymi.Zacz¹³ trenowaæ pacjentów w obserwowaniu strumienia tychnieracjonalnych, automatycznych myœli i pozna³ nastêpuj¹ce ich w³aœciwoœci
[ Pobierz całość w formacie PDF ]